مفتاح هشتم: در بیان استخاره به بنادق است

و آن به چندین طریق منقول است:

 

اول:

آن است که سید (رضى اللّه عنه) در فتح الابواب و ابن تلّعکبرى (رحمه اللّه) در مجموع الدعوات روایت کرده اند از احمد بن محمد بن یحیى که گفت: بعضى از دوستان ما اراده کرد که از براى تجارت بیرون رود، پس گفت: بیرون نمى روم تا بروم به خدمت حضرت امام جعفر صادق (صلوات اللّه علیه) و بر او سلام کنم و در کار خود مشورت کنم و استدعاى دعا از آن حضرت بکنم.

پس به خدمت آن جناب رفت و عرض کرد که من اراده دارم که براى تجارت بیرون بروم و سوگند یاد کرده ام که بیرون نروم تا به خدمت شما برسم و با شما مشورت کنم و طلب دعا از خدمت شما بکنم.

حضرت براى او دعا کردند و فرمودند: که بر تو باد به راست گویى، و عیب متاع خود را در تجارت پنهان مکن، و کسى را که امیدوار احسان خود کرده باشى مغبون مگردان که آن در بدى مانند سود گرفتن است، و از براى مردم مپسند مگر چیزى را که براى خود مىپسندى، و حق بده و حق بگیر، و مترس و اندوهناک مباش از کمّى روزى، به درستى که تاجر راست گو با ملائکة نیکوکار گرامى نزد پروردگار در قیامت محشور مىشود، و اجتناب کن از سوگند یاد کردن در خرید و فروش، زیرا که سوگند دروغ صاحبش را از حق خود نگیرد و حق مردم را تمام بدهد.

و هرگاه عزم کنى بر سفرى یا حاجت ضرورى که اهتمام ایشان آن داشته باشى دعا بسیار بکن و استخاره بکن، بدرستى که خبر داد مرا پدرم از پدرش از جدش که حضرت رسالت پناه (صلّى الله علیه وآله) استخاره را به اصحاب خود تعلیم مىکرد چنانچه سوره قرآن را، و ما استخاره را به عمل مىآوریم هر وقت که اراده کنیم امرى را، و رقعه چند براى استخاره مىگیریم و موافق آنچه بیرون مىآید عمل مىکنیم، خواه موافق خواهش ما باشد و خواه نباشد.

پس آن مرد گفت: اى مولاى من آن استخاره را به من تعلیم نما که چگونه به عمل آورم فرمود: که چون اراده استخاره نمایى وضوى کامل بساز، یعنى با آداب و ادعیه مستحبه و دو رکعت نماز کن، و در هر رکعت سوره حمد و صد مرتبه سوره قل هو اللّه اءحد بخوان، و بعد از سلام نماز دستهاى خود را به دعا بردار و بگو:

یا کاشف الکرب، و مفرّج الهمّ، و مذهب الغمّ، و مبتدءا بالنّعم قبل استحقاقها، یا من یفزع الخلق الیه فى حوائجهم و مهمّاتهم و اءمورهم و یتّکلون [یتوکّلون خ ل] علیه اءمرت بالدّعاء و ضمنت الاجابة، اللّهمّ فصلّ على محمد و آل محمد، و ابداء بهم فى کلّ اءمرى [اءمر خ ل] و افرج همّى و نفس کربى، و اءذهب غمّى، و اکشف لى عن الامر الّذى قد التبس علىّ و خرلى فى جمیع اءمورى خیرة فى عافیة، فانّى اءستخیرک اللّهمّ بعلمک، و اءستقدرک بقدرتک، و اءساءلک من فضلک، و اءلجاء الیک فى کلّ اءمورى، و اءبراء من الحول و القوة الاّ بک، و اءتوکل علیک و اءنت حسبى و نعم الوکیل، اللّهمّ فافتح لى اءبواب رزقک، و سّلها لى، و یسرلى جمیع اءمورى، فانّک تقدر و لا اءقدر، و تعلم و لا اءعلم، و اءنت علام الغیوب.

اللّهمّ ان کنت تعلم اءنّ الامر الذى عزمت علیه و اءردته هو خیر لى فى دینى و دنیاى و معاشى و معادى و عاقبة اءمورى، فقدره لى و عجّله علىّ، و سهّله و یسره و بارک لى فیه، و ان کنت تعلم اءنّه غیر نافع لى فى العاجل و الاجل بل هو شرّ علىّ فاصرفه عنّى و اصرفنى عنه، کیف شئت و اءنّى شئت، و قدّر لى الخیر حیث کان و اءین کان، و رضّنى یا ربّ بقضائک و بارک لى فى قدرک حتى لااءحبّ تعجیل ما اءخّرت و لاتاءخیر ما عجّلت، انّک على کلّ شى ء قدیر و هو علیک یسیر

پس بسیار صلوات فرست بر محمد و آل محمد، و باید که سه رقعه با خود داشته باشى همه به یک مقدار و یک هیاءت، و در دو رقعه این دعا را بنویس.

اللّهمّ فاطر السّماوات والارض عالم الغیب و الشّهادة اءنت تحکم بین عبادک فیما کانوا فیه یختلفون، اللّهمّ انک تعلم و لااءعلم، و تقدر و لا اءقدر، و تمضى و لا اءمضى [و تقضى و لا اءقضى خ ل] و اءنت علام الغیوب، صلّ على محمد و آل محمد، و اءخرج لى اءحبّ السّهمین الیک، و خیرهما لى فى دینى و دنیاى و عاقبة اءمرى، انّک على کلّ شى ء قدیر و هو علیک یسیر و در پشت یکى از دو رقعه افعل بنویس، و در پشت دیگرى لاتفعل.

و در رقعه سوم این را بنویس لاحول و لاقوّة الاّ باللّه العلىّ العظیم، استعنت باللّه و توکّلت علیه، و هو حسبى و نعم الوکیل، توکّلت فى جمیع اءمورى على اللّه الحىّ الذى لایموت، و اعتصمت بذى العزة و الجبروت، و تحصّنت بذى الحول و الطّول و الملکوت، و سلام على المرسلین، و الحمدللّه ربّ العالمین، و صلّى اللّه على محمد النّبىّ و آله الطاهرین وپشت این رقعه را سفید بگذار و چیزى بر آن منویس.

و هر سه رقعه را محکم بپیچ بر یک هیاءت و یک صورت، و در میان سه بندقه بگذار از موم یا از گل بر یک هیاءت و یک وزن، و بده به کسى که اعتماد بر او داشته باشى از برادران مؤمن، و بگو که خدا را یاد کند و صلوات بر محمد (و آل محمد) بفرستد، و آن بندقها را در میان آستین خود بیندازد، و دست راست خود را در میان آستین خود داخل کند و آن بندقها را حرکت دهد، و یکى از آنها را درآورد بدون آنکه آنها را نظر کند و یکى را بخصوص تعیین کند، و لیکن دستش بر هر یک از آنها که واقع شود بیرون آورد، و چون بیرون آورد، تو از او بگیر و خدا را یاد کن و آن را بگشا و پشتش را بخوان، و عمل کن به آنچه در پشت آن نوشته شده است.

و اگر کسى که بر او اعتماد داشته باشى حاضر نباشد خود در میان آستین بینداز و آنچه مذکور شد به عمل آور، پس اگر آنچه افعل بر آن نوشته شده است بیرون آید البته آن کار را بکن که خیر تو در آن است انشاءاللّه. و اگر آنچه بر آن لاتفعل نوشته شده است بیرون آید زنهار آن را به عمل میاور، و البته مخالفت این استخاره مکن که آزار مىکشى.

و اگر رقعه بیرون آید که چیزى بر پشتش نوشته نشده است، پس توقف کن تا وقت نماز فریضه حاضر شود، پس برخیز و دو رکعت نماز چنانچه مذکور شد بکن، پس نماز واجب را بکن یا آن دو رکعت را بعد از نماز واجب بکن اگر نماز صبح و عصر نباشد، و اگر نماز صبح باشد باید که بعد از آن تعقیب و دعا بخوانى تا آفتاب پهن شود، پس بعد از آن دو رکعت را به جا آور. و اگر نماز عصر باشد آن دو رکعت را پیش از نماز عصر بکن، و بعد بیرون آید باز وقت فریضه دیگر همان عمل را اعاده کن تا یکى از رقعه هاى نوشته بیرون آید.

مؤلف گوید: که ظاهر روایت آن است که نوشتن رقعه ها و پیچیدن و در میان بندقه گذاشتن همه بعد از نماز و خواندن دعا باشد و بریدن رقعه ها پیش باشد. و احتمال دارد که تا بندقه کردن قبل از نماز باشد، و دور نیست که اول اولى باشد.

 

دوم:

آن است که کلینى و شیخ و سید (رضى اللّه عنهم) و دیگران به سند مرسل از یکى از ائمة (صلوات اللّه علیهم) روایت کرده اند که شخصى از اصحاب آن حضرت پرسید که امرى را مىخواهم به عمل آورم و کسى را نمى یابم که با او مشورت کنم چه کنم حضرت فرمود: که با پروردگار خود مشورت کن، پرسید که چگونه مشورت کنم

فرمود: که آن حاجت را در خاطر خود قصد کن و دو رقعه بگیر و در یکى لا بنویس و در دیگرى نعم و هر یک را در میان بندقه از گل بگذار، پس دو رکعت نماز بکن و آن دو بندقه را در زیر دامن خود بگذار و بگو: یا اللّه انّى اءشاورک فى اءمرى هذا و اءنت خیر مستشار و مشیر، فاءشر علىّ بما فیه صلاح و حسن عاقبة پس دست خود را در زیر دامن داخل کن و یکى از آن دو بندقه را بیرون آور و بگشا، اگر نعم باشد بکن، و اگر لا باشد مکن، با خدا چنین مشورت باید کرد.

 

سوم:

آن است که سید (رضى اللّه عنه) فرموده: که در بعضى از کتب شیعه یافتم که در دو رقعه مىنویسى بسم اللّه الرحمن الرحیم خیرة من اللّه العزیز الحکیم لعبده فلان بن فلان و حاجت خود را مىنویسى، و یکى را در آخرش مىنویسى اءفعل یا مولاى و دیگرى را در آخرش مىنویسى که اءتوقّف یا مولاى و هر یک از دو رقعه را در میان گلوله اى از گل مىگذارى و بر آن مىخوانى هر یک از سوره حمد و سوره قل اءعوذ برب الفلق و سوره والضحى را هفت مرتبه، و ظرف آبى در پیش خود مىگذارى و بندقها را در میان آب مىاندازى، پس هر یک که زودتر از دیگرى شکافته شود و بر روى آب آید به آن عمل مىکنى انشاء اللّه تعالى .

 

چهارم:

آن است که باز سید (قدس اللّه روحه) ذکر کرده است که یافتم به خط على بن یحیى حنّاط که نوشته بود که این استخاره مولاى ما امیرالمؤمنین على بن ابى طالب (صلوات اللّه علیه) است در خاطر مىگذرانى هر مطلبى که دارى، و این استخاره را مىنویسى در دو رقعه و بر پشت یکى مىنویسى افعل، و در پشت دیگرى لاتفعل، و دو بندقه از گل مىسازى و به ترازو مىسنجى که با هم برابر باشند، و هر رقعه را در میان بندقه مىگذارى و در میان آب مىاندازى، و هر یک که بیشتر بر روى آب مىاید به آن عمل مىکنى و البته مخالفت مکن، و دعا که در رقعه ها باید نوشت این است:

ما شاء اللّه کان، اللّهمّ انّى اءستخیرک خیار من فوّض الیک اءمره، و اءسلم الیک نفسه، و استسلم الیک فى اءمره، و خلالک وجهه، و توکّل علیک فیما نزل به. اللّهمّ خرلى و لا تخر علىّ، و کن لى و لاتکن علىّ، وانصرنى ولاتنصر علىّ، و اءعنى و لاتعن علىّ، و امکنى و لاتمکن منّى، و اهدنى الى الخیر و لاتضلنى، و اءرضنى بقضائک، و بارک لى فى قدرک، انّک تفعل ما تشاء و تحکم ما ترید، و اءنت على کلّ شى ء قدیر. اللّهمّ ان کانت الخیرة فى اءمرى هذا فى دینى و دنیاى و عاقبة اءمرى فسهله لى، و ان کان غیر ذلک فاصرفه عنّى، یا ارحم الراحمین، انّک على کلّ شى ء قدیر.

 

پنجم:

آن است که ایضا سید (رحمة اللّه علیه) روایت کرده است از حضرت صاحب الزمان (علیه صلوات الرحمن)، و مسمى است به استخاره مصریّه، و کیفیتش آن است که در دو رقعه بنویسد خیرة من اللّه و رسوله لفلان بن فلانة و نام خود و مادرش را بنویسد و در یکى افعل و در دیگرى لاتفعل بنویسد، و در میان دو بندقه از گل بگذارد و در میان قدح آبى هر دو را بیندازد، پس وضو بسازد و دو رکعت نماز بکند، و بعد از نماز این دعا را بخواند:

اللّهمّ انّى اءستخیرک خیار من فوّض الیک اءمره، و اءسلم الیک نفسه، و توکّل علیک فى اءمره، و استسلم بک فیما نزل به من امره. اللّهمّ خرلى و لاتخر علىّ، و اءعنّى و لاتعن علىّ، و مکّنّى و لاتمکن منّى، واهدنى للخیر و لاتضلّنى، و اءرضنى بقضائک، و بارک لى فى قدرک، انّک تفعل ماتشاء و تعطى ما ترید. اللّهمّ ان کانت الخیرة فى اءمرى هذا و هو کذا و کذا وبجاى کذا و کذا مطلب خود را بگوید فمکنّى منه، واقدرنى علیه، و امرنى بفعله، و اءوضح لى طریق الهداید الیه، و ان کان اللّهمّ غیر ذلک فاصرفه عنّى الى الذى هو خیر لى منه، فانّک تقدر و لااقدر، و تعلم و لااءعلم و اءنت علام الغیوب، یا ارحم الراحمین

پس به سجده رود و صد مرتبه بگوید اءستخیراللّه خیرة فى عافیة پس سربردارد و انتظار بکشد تا یکى از آن رقعه ها از آب بیرون آید هر یک که بیشتر بیرون آید به آن عمل کند، یعنى: اگر افعل بیرون آید آن کار را بکند، و اگر لاتفعل بیرون آید نکند.

 

ششم:

باز سید (رحمه اللّه) از شیخ ابوالفتوح کراچکى که از اکابر علماى شیعه است روایت کرده است که دو رقعه بنویس در یکى افعل یعنى بکن، و در دیگرى لاتفعل یعنى مکن، و از دیده خود پنهان کن در موضعى، و نماز استخاره بکن و خیر خود را از عالم الخفیات طلب کن، و یکى از آنها را بیرون بیاور و به آن عمل کن .

 

مترجم گوید: که این نوع استخاره نیز از استخاره هاى معتبر است، و بطرق بسیار وارد شده است، و دور نیست که عمومات قرعه نیز شامل این طریق بوده باشد. و به هر یک از طرق که مذکور شد عمل کردن خوب است خصوصا طریق اول، و اگر بعضى از دعاهاى طرق دیگر را نیز با آن ضم کنند بد نیست.