خاتمه در بیان بعضى از امور نادره است

و در آن چند فائده است :
اول : به خط شیخ سعید شهید، محمد بن مکى (حشره اللّه تعالى مع الشهدا الاولین )، دیدم که هرگاه شخصى در چاره امرى متحیر باشد و نداند چه باید کرد، عمل کند به این خبر که در کتاب محمد بن جریر طبرى که مسمى است به کتاب الاداب الحمیدة دیدم که روح بن الحارث ، از پدرش ، از جدش ‍ روایت کرده است که فرزندان خود را وصیت کرد و گفت :
هرگاه امر عظیمى احدى از شما را روى دهد، یا حادثه باعث غم او گردد، باید که با وضو بخوابد در فراش و لحاف طاهرى و تنها بخوابد، و پهلوى زنى نخوابد، و در وقت خوابیدن ، سوره والشمس و اللیل هر یک را هفت مرتبه بخواند، پس بگوید اللّهمّ اجعل لى من امرى هذا فرجا و بخوابد، پس شخصى به خواب او مى آید در شب اول یا سوم یا پنجم ، و گمان دارم که هفتم را نیز گفت ، و به او مى گوید که فرج از این غم و دلگیرى و الم در چه چیز است .
انس که راوى حدیث است گفت : مرا دردى عارض شد و علاجش را ندانستم ، پس این عمل را به جا آوردم ، و چون به خواب رفتم دیدم دو کس ‍ نزدیک من پیدا شدند، و یکى نزد سر من نشست و دیگرى نزد پاهاى من ، پس یکى به دیگرى گفت : تمام بدنش را دست بمال و احساس مرض بکن ، پس چون دستش به موضعى از سر من رسید گفت : در این جا حجامت کن و متراش و سریشمى یا چیزى بر آن بمالد که بچسبد، پس به من گفت : او یا هر دو که ضم کن با آن انجیر و زیتون را، چون بیدار شدم همان موضع را حجامت کردم و صحت یافتم ، و جماعت بسیارى را تعلیم کردم و به عمل آوردند و شفا یافتند.
و شیخ طبرسى (رحمه اللّه ) نیز در مکارم الاخلاق روایت کرده است که هر که را امرى عارض شود که موجب همّ او گردد و خواهد چاره خود را در آن کار بداند، باید که در وقت خواب سوره والشمس و سوره واللیل هر یک را هفت مرتبه بخواند، تا آن که در خواب مردى را ببیند که چاره او را تعلیم او نماید.
و شیخ مفید (قدس اللّه روحه ) در کتاب اختصاص از حضرت امام موسى (علیه السلام ) به سند معتبر روایت کرده است کههر که را به سوى خدا حاجتى باشد و خواهد که ما را در خواب ببیند و جاى خود را در آخرت بداند در سه شب با غسل بخوابد و با خدا مناجات کند و به ما متوسل شود و ما را در درگاه خدا شفیع گرداند، تا آن که ما را در خواب ببیند و به جاجت خود برسد.
و شیخ محمد بن هارون تلعکبرى (رحمه اللّه ) در کتاب مجموع الدعوات روایت کرده است که هر که خواهد حضرت رسالت پناه (صلى اللّه علیه و آله ) را در خواب ببیند در شب جمعه بعد از نماز مغرب مشغول نوافل گردد، و با کسى سخن نگوید تا نماز خفتن را به جا آورد، و بعد از آن دو رکعت نماز بکند، و در هر رکعت بعد از سوره حمد سه مرتبه سوره قل هو اللّه احد بخواند، پس دو رکعت دیگر نماز بکند، و در هر رکعت بعد از حمد هفت مرتبه سوره قل هواللّه احد بخواند.
و بعد از سلام نماز به سجده رود و صلوات بر محمد و آل محمد، هفت مرتبه بفرستد و هفت مرتبه بگوید: سبحان اللّه و الحمدللّه و لا اله الاّ اللّه و اللّه اکبر و لاحول و لاقوة الاّ باللّه پس سر از سجده بردارد و درست بنشیند و دستها را بلند کند و بگوید: یا حىّ یا قیوم یا ذالجلال و الاکرام یا اله الاولین و الاخرین یا رحمن الدنیا و الاخرة و رحیمهما یا ربّ یا ربّ
پس برخیزد و دستها را بلند کند و بگوید: یا ربّ یا ربّ یا ربّ، یا عظیم الجلال یا عظیم الجلال یا عظیم الجلال ، یا بدیع الکمال ، یا کریم الفعال ، یا کثیر النّوال ، یا دائم الافضال ، یا کبیر، یا متعال ، یا اول بلا مثال ، یا قیّوم بغیر زوال ، یا واحد بلا انتقال ، یا شدید المحال ، یا رازق الخلائق على کلّ حال ، ارنى وجه حبیبى و حبیبک محمد صلّى اللّه علیه و آله منامى ، یا ذاالجلال و الاکرام پس رو به قبله بخوابد بر دست راست و مشغول صلوات بر محمد و آل محمد باشد تا به خواب رود، که انشا اللّه آن حضرت را در خواب مى بیند.
مؤ لف گوید: که در کتاب بحارالانوار روایت اول را بطریق دیگر مسبوطتر از آنچه مذکور شد روایت کرده ام  و در این رساله به مناسبت مذکور شد.
دوم : از اخبار سابقه معلوم شد که عمده در استخاره آن است که آدمى در امور دنیا و آخرت اعتماد بر عقل ناقص خود نکند، و باید که در جمیع امور توکل بر جناب مقدس الهى کند، و معترف باشد که من بنده عاجز جاهل ضعیفم و خداوند کریم رحیم عالم قادر مهربانى دارم که اعرف است به مصالح من از من و از جمیع مخلوقات ، و امور خود را به او گذاشته ام و خیر خود را از او مى طلبم .
پس توسل نماید به لطف و مرحمت خداوند کریم با غسل و نماز و دعاها که در ابواب سابقه گذشت ، پس شروع کند در آن کار و آنچه روى دهد به آن راضى باشد و خیر خود را در آن بداند هر چند موافق خواهش او نباشد.
و بعد از آن استخاره با دل خود است چنانچه گذشت . و بعد از آن مشورت کردن با مؤ منان است . و بعد از آن استخاره به رقاع و بنادق است ، یا تفال به قرآن مجید یا به تسبیح . و ظاهرا همه خوب است ، اگر چه بعضى از علما صور اخیره را منع کرده اند چنانچه سابقا مذکور شد.
اما ظاهر آن است که غیر استخاره مطلقه که در باب اول ذکر کردیم در جایى صورت دارد که ترددى در آن باشد، نه در امرى که خیریت آن ظاهرا بر آدمى معلوم باشد و ترددى در آن نداشته باشد، و نه در امور مستحبه و راجحه که خوبى آن شرعا معلوم باشد، مگر آن که ترددى در انواع آن داشته باشد، و در امور واجبه مطلقه استخاره کردن صورت ندارد بلکه مشروع نیست ، و همچنین در امر حرام استخاره جائز نیست ، اما استخاره مطلقه در همه امور خوب است ، مگر در امر حرام که در آن جا مطلقا استخاره مشروع نیست .
چنانچه شیخ مفید (علیه الرحمة والرضوان ) در جواب مسائل عزیة فرموده است : که هرگاه بنده مؤ من را دو امر در خاطر خطور کند از مصالح دنیاى او که در آنها متردد باشد، مانند سفر کردن و اقامت نمودن یا نکاح کردن یا برده خریدن و امثال اینها، سنت است که بدون استخاره متوجه آن اعمال نشود، و بعد از استخاره اگر یکى از آنها نزد او ارجح گردد به آن عمل کند، و اگر هیچ یک راجح نشود توکل کند بر خدا و یکى از آنها را به عمل آورد که انشا اللّه خیر او در آن است .
و سزاوار نیست استخاره در امرى که حق تعالى نهى از آن کرده است ، و از براى کردن فعلى واجب استخاره نمى باشد، و استخاره در امور مباحه مى باشد، یا در میان دو امر سنت که هر دو را با هم به عمل نتواند آورد، مانند جهاد سنت و حج سنت . یا آن که مردد باشد میان زیارت دو امام معصوم (علیهم السلام ) یا میان صله دو برادر مؤ من که هر دو را نتواند به عمل آورد و از این باب امور.
سوم : بعضى از علما دغدغه کرده اند در استخاره کردن از براى دیگرى ، زیرا که در روایاتى که سابقا مذکور شد در هیچ یک وکالت مذکور نبود.
و سید بن طاووس (رضى اللّه عنه ) تجویز نموده و فرموده است که داخل است در عمومات قضاى حوائج مؤ منان .
و ایضا ممکن است که استخاره کننده این را حاجت خود قرار دهد و قصد کند که به او بگویم بکن خوب است یا نه ، و اگر چه عمومات وکالت دور نیست که شامل استخاره باشد، اما احوط آن است که صاحب حاجت خود متوجه استخاره شود، زیرا که هر که اضطرارش بیشتر است توسل او به جناب مقدس الهى بیشتر مى باشد. و اگر فعل غیر در این باب قائم مقام فعل او مى بود مى بایست با این احادیث بسیار که در این باب وارد شده است در یک حدیث اشعارى به این بفرمایند.
و ایضا با آن توجه و التفات و مرحمتى که ائمه ما (صلوات اللّه علیهم ) نسبت به موالى و شیعیان خود داشتند یک مرتبه براى یکى از ایشان استخاره بفرمایند، و با آن گستاخیها و بى آدابیها که فدویان و موالیان ایشان نسبت به جناب ایشان مى کردند در یک حدیث مذکور شود که یکى از ایشان این استدعا از خدمت ایشان کرده باشند.
و یک جهت نوشتن فقیر، این رساله وافیه را این است که برادران ایمانى بر اخبار و اثار ائمه طاهرین و پیشوایان دین (صلوات اللّه علیهم اجمعین ) که در این باب وارد شده مطلع شوند، و کیفیت انواع استخاره را بدانند که به هر نحو که خواهند در حوائخ خود به استخاره متوسل شوند، و در همه امور اعتماد بر پروردگار خود نمایند، و بدانند که خداوند رحیم در فیض خود را بر روى بندگان گناهکار نبسته و همه را در جمیع امور به درگاه خود خوانده و گناه عاصیان را مانع لطف و احسان خود نگردانیده .
ملتمس از عمل کنندگان به این رساله آن که این مجرم عاصى را در حال حیات و بعد از وفات به دعاى خیر یاد نمایند، و بر سهو و خطا که لازم غیر معصومین (علیهم السلام ) است مؤ اخذه ننمایند، و با توزع بال و تشتت احوال و وفور اشغال در چند شب از لیالى ماه مبارک رمضان سنه هزار و صد و چهار هجرى نوشته شد.
والحمدللّه اولا و آخرا، والصلاة على سید المرسلین محمد و عترته المقدسین ، و لعنة اللّه على اعدائهم اجمعین .
و تمام شد استنساخ کتاب با تحقیق و تعلیق و استخراج مصادر احادیث و روایات از کتب منقول از آن بر دست این فقیر عاصى سید مهدى رجائى در روز اول ماه مبارک رمضان سنه هزار و چهار صد و هفت هجرى قمرى در شهر مقدس قم عش آل محمد و حرم اهل بیت (سلام اللّه علیهم اجمعین .(